برخی افراد به اشتباه تصور می‌کنند که فقط جعل کردن اسناد و ساخت اسناد و مدارک تقلبی جرم است. این در حالی است که استفاده از این اسناد حتی اگر به نتیجه مطلوب هم نرسد، در قانون جرم انگاری شده است. با این تفاسیر مجازات استفاده از سند جعلی چیست؟
آیا این جرم قابل گذشت است؟ در این مقاله از وب سایت حقوقی قانونمند قصد داریم درباره جرم استفاده از اسناد جعلی و مجازات جعل امضا و اثر انگشت صحبت کنیم. در این نوشته با ما همراه باشید تا جرم جعل اسناد را به همراه مجازات آن از نظر قانون بررسی کنیم. همچنین فراموش نکنید که می توانید با بهترین وکیل سند مجعول قانونمند، مشورت کرده و به پاسخ سوالاتتان برسید.
جرم استفاده از سند مجعول چیست؟
از نظر قانونی هرگاه کسی با علم به مجعول بودن یک سند از آن استفاده کرده و آن را به جای سند واقعی به کار ببرد، جرم استفاده از سند مجعول رخ داده است. توجه داشته باشید که عنصر مادی این جرم فعل «استفاده» است و ممکن است در قالب ابراز، ارائه، تقدیم و غیره انجام شود.
همچنین ترک فعل به هیچ عنوان ن‌می‌تواند عنصر مادی جرم استفاده از سند مجعول باشد. جرم استفاده از سند مجعول در حوزه جرائم علیه امنیت و آسایش عمومی طبقه‌بندی می‌شود. برای این که این جرم محرز شود، مرتکب باید نوشته یا سندی را که توسط خود او یا شخص دیگری جعل شده مورد استفاده قرار دهد. در ادامه مطلب بیشتر با جرم جعل اسناد، مجازات جعل اسناد عادی و دولتی آشنا می‌شویم.
شرایط تحقق جرم استفاده از سند مجعول
هر جرم برای محقق شدن به شرایط و ارکان خاصی نیاز دارد. عنصر مادی جرم استفاده از سند مجعول در واقع همان استفاده از سند مجعول است. شخص استفاده کننده آگاه است که سندی که در دست دارد جعلی است و به همین دلیل صرف به کار بردن، ارائه، تسلیم یا استعمال این سند باعث تحقق جرم می‌شود؛ بنابراین اگر مرتکب اطلاعی از جعلی بودن سند نداشته باشد مشمول مجازات این جرم نخواهد بود.
از نظر قانونی جرم استفاده از اسناد مجعول مطلق است و منوط و مقید به هیچ امری نیست و صرف استفاده یا ارائه اسناد مجعول جرم می‌باشد. همچنین به این نکته توجه داشته باشید که اگر فرد با ارائه اسناد مجعول به نحوی متقلبانه ملک یا مالی را به دست آورد همزمان مرتکب جرم کلاهبرداری نیز شده است. اگر با استفاده از اسناد مجعول قصد گرفتن و بردن مال دیگری را داشته باشد و موفق به این امر نشود علاوه بر جرم استفاده از سند مجعول مرتکب جرم شروع به کلاهبرداری هم شده است.
برای این که جرم استفاده از سند مجعول محقق شود، باید عنصر روانی نیز وجود داشته باشد که در این باره همان سوء نیت و قصد مجرمانه با هدف ارتکاب جرم و اطلاع از جعلی بودن سند می‌باشد. سومین عنصر نیز عنصر قانونی است؛ در قانون مجازات اسلامی در ماده‌های ۵۲۴ تا ۵۳۶ استفاده از اسناد جعلی جرم انگاری شده است. در ادامه این مطلب به مواد قانونی مرتبط با این جرم نیز می‌پردازیم.
انوع جرم جعل چیست؟
بر اساس ماده ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی هر یک از اقدامات نظیر ساخت نوشته یا سند، ساخت مهر، خراشیدن تراشیدن یا سیاه کردن تاریخ سند، الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگر یا به کار بردن مهر افراد دیگر از جمله مصادیق جعل محسوب می‌شود. هرگونه دست بردن در اسناد و نوشته‌های رسمی و غیر رسمی منجر به تحقق جرم جعل مادی خواهد شد.
به عنوان مثال جعل امضا، جعل عنوان و جعل مدارک شناسایی همگی از جمله مصادیق جعل در اسناد و نوشته‌های غیر رسمی هستند. جعل وصیت‌نامه، جعل مدارک تحصیلی و غیره نیز از جمله مواردی هستند که در حوزه جرم جعل قرار می‌گیرند. حکم جرم اسناد جعلی بر اساس نوع سند و جرمی که اتفاق افتاده متفاوت خواهد بود.
اگر درگیر مشکلات ناشی از جرم جعل قولنامه یا جعل دیگر اسناد رسمی و غیر رسمی هستید، بهتر از قبل از هرگونه اقدام از وکلای با تجربه در این زمینه مشاور دریافت کنید. ما در موسسه حقوقی قانونمند بهترین وکیل در زمینه جعل اسناد را در اختیار شما می‌گذاریم تا پرونده شما را ارزیابی کرده و به درستی راهنمایی شوید.
مجازات استفاده از سند مجعول
مجازات جرم استفاده از سند جعلی چیست؟ مجازات استفاده از سند مجعول بر اساس نوع سند و مطابق ماده ۵۳۵ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مشخص خواهد شد. بر اساس آن افرادی که از اسناد و نوشته‌های مجعول در مواردی که در ماده‌های قانونی ۵۳۲ ۵۳۳ و ۵۳۴ قانون مجازات اسلامی آمده با علم به جعلی بودن آن استفاده کرده باشند، به ۶ ماه تا ۳ سال حبس یا ۳ الی ۱۸ میلیون ریال جزای نقدی محکوم می‌شوند.
ماده ۵۳۲ قانون مجازات اسلامی: «هریک از کارمندان و مسوولان دولتی که در اجرای وظیفه خود در احکام و تقریرات و نوشته‌ها و اسناد و سجلات و دفاتر و غیر آنها از نوشته‌ها و اوراق رسمی تزویر کند اعم از اینکه امضا یا مهری را ساخته یا امضا یا مهر یا خطوط را تحریف کرده یا کلمه ای الحاق کند یا اسامی اشخاص را تغییر دهد علاوه بر مجازات های اداری و جبران خسارت وارده به حبس از یک تا پنج سال یا به پرداخت شش تا سی میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.»
ماده ۵۳۳ قانون مجازات اسلامی: «اشخاصی که کارمند یا مسوول دولتی نیستند هرگاه مرتکب یکی از جرایم مذکور در ماده قبل شوند علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از شش ماه تا سه سال یا سه تا هجده میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد.»
ماده ۵۳۴ قانون مجازات اسلامی: «هریک از کارکنان ادارات دولتی و مراجع قضایی و مامورین به خدمات عمومی که در تحریر نوشته‌ها و قراردادهای راجع به وظایفشان مرتکب جعل و تزویر شوند اعم از اینکه موضوع یا مضمون آن را تغییر دهند یا گفته و نوشته یکی از مقامات رسمی، مهر یا تقریرات یکی از طرفین را تحریف کنند یا امر باطلی را صحیح یا صحیحی را باطل یا چیزی را که بدان اقرار نشده است اقرار شده جلوه دهند، علاوه بر مجازاتهای اداری و جبران خسارت وارده به حبس از یک تا پنج سال یا شش تا سی میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد.»
ماده ۵۳۵ قانون مجازات اسلامی: «هرکس اوراق مجعول مذکور در مواد (۵۳۲) و (۵۳۳) و (۵۳۴) را با علم به جعل و تزویر مورد استفاده قرار دهد علاوه‌برجبران خسارت وارده به حبس از شش ماه تا سه سال یا به سه تا هجده میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.»
مرور زمان در استفاده از سند رسمی مجعول
چنانچه موضوع جرم استفاده از سند مجعول رسمی ماده ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی باشد، حداکثر مجازاتی که برای مرتکب تعیین می‌شود ۳ سال حبس است. مرور زمان استفاده از اسناد مجعول رسمی بر اساس ماده ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی از تاریخ انجام جرم یا آخرین اقدام تقریبی فرد متهم ۷ سال و مرور زمان عدم اجرای مجازات آن ۱۰ سال می‌باشد.
مرور زمان در استفاده از سند عادی مجعول
چنانچه جرم استفاده از اسناد مجعول سند عادی موضوع ماده ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی باشد، حداکثر مجازاتی که برای مجرم تعیین می‌شود ۲ سال است. مرور زمان استفاده از اسناد مجعول عادی نیز بر اساس ماده ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی، از تاریخ تحقق جرم یا آخرین اقدام تعقیبی مدت ۵ سال محاسبه می‌شود و همچنین در صورت محکوم شدن متهم به تحمل مجازات مرور زمان اجرای مجازات برای او ۷ سال خواهد بود.
از طرفی بر اساس ماده ۱۰۴ قانون کاهش مجازاتهای حبس تعزیری جرم استفاده از سند مجعول جزو جرائم قابل گذشت اعلام شده است. در نتیجه مجازات آن که در ماده ۵۳۶ آمده تحت شرایطی قابل کاهش است. توصیه می‌شود برای کاهش مجازات مجرم در این زمینه از یک وکیل با تجربه کمک گرفته شود تا مجازات تا حد ممکن کاهش پیدا کند.
مشاوره با وکیل جرم استفاده اسناد جعلی
جعل اسناد یکی از جرائمی است که حوزه بسیار گسترده‌ای دارد و چنانچه ثابت شود که شخص در زمینه جعل سند یا استفاده از سند جعلی با آگاهی اقدام کرده، مجرم شناخته خواهد شد. در این صورت چگونه می‌توانیم مجازات فرد را کاهش دهیم یا از حقوق خود در دادگاه دفاع کنیم؟
یکی از بهترین اقدامات کمک گرفتن از وکلایی است که در زمینه جعل اسناد و استفاده از اسناد جعلی پرونده‌های موفقی داشته‌اند و توانسته‌اند بر اساس قانون مجازات جعل و استفاده از سند مجعول را کاهش دهند. مشاوره با وکلای با تجربه در این زمینه مزایای زیادی برای شما به دنبال دارد. به عنوان مثال کمک می‌کند تا قبل از شروع روند دادرسی از تمامی مدارک و مستندات موجود برای رسیدن به نتیجه مطلوب استفاده کنید. همچنین با داشتن وکیل اسناد مجعول، دیگر نیازی نیست مراحل و روال اداری و قانونی را شخصاً طی کنید. تمامی این مراحل توسط وکیل حاذق و با تجربه برای شما انجام می‌گیرد.
اگر به دنبال کسب اطلاعاتی درباره اسناد رسمی هستید، خواندن مقاله ارزشمند شرایط و مراحل الزام به تنظیم سند رسمی را به شما پیشنهاد می کنیم.
کلام آخر
در این نوشته سعی کردیم به تمامی سوالات و ابهامات ذهنی شما درباره مجازات استفاده از سند مجعول پاسخ دهیم. بر اساس آنچه که گفته شد چنانچه کسی با علم به جعلی بودن یک سند از آن استفاده کند و آن را جایی ارائه دهد، مجرم بوده و مجازات خواهد شد. کمک گرفتن از وکلای با تجربه در این زمینه با شما کمک می‌کند تا پرونده‌های خود را در این حوزه به شکل بهتری در دادگاه پیگیری کنید. اگر همچنان در زمینه مجازات جرم استفاده از اسناد مجعول سوال یا ابهامی دارید بهتر است با کارشناسان و وکلای ما تماس گرفته و مشاوره تخصصی دریافت کنید. همچنین می‌توانید سوالاتتان را در بخش نظرات بنویسید تا مشاوران قانونمند به آن پاسخ دهند.
