- Ard BHD
- شهریور ۲۱, ۱۴۰۲
در دین اسلام و سایر ادیان هیچ چیزی ارزشمندتر از جان انسان ها نیست. به همین دلیل هم، برای قتل عمد مجازات های سنگینی در نظر گرفته شده است. قتل عمد ممکن است در موقعیت های مختلف و با نیت های متفاوتی انجام شود در نتیجه، این جرم مجازات های متفاوتی را در پی خواهد داشت. مجازات قتل عمد چیست؟ در چه شرایطی مجازات قتل عمد تغییر می کند؟ از این رو ما در این مقاله از وب سایت موسسه قانونمند، قصد داریم شما را با حکم قتل عمد و قانون جدید مجازات اسلامی قاتل و دیگر جزئیات آن آشنا کنیم. همچنین شما می توانید سوالاتتان را همین الان از بهترین وکیل قتل عمد و غیر عمد، بپرسید.
انواع قتل چیست؟
بر اساس قانون مجازات اسلامی، تعریف قتل به معنای سلب حیات یک انسان زنده توسط انسانی دیگر به صورت نامشروع آمده است. شخص قاتل ممکن است با انگیزه و هدف قبلی این کار را انجام داده باشد یا بدون هیچ گونه قصد و انگیزه قبلی، قتل اتفاق بیفتد. از طرفی جرم قتل با انگیزه های مختلفی از جمله انگیزه انتقام، مشاجرات و منازعات، تصادف و غیره ممکن است رخ دهد. انواع قتل بر اساس قوانین مجازات اسلامی عبارت اند از:
- قتل عمد
- قتل شبه عمد
- قتل خطای محض
- قتل در دفاع مشروع
- قتل در مقام دفاع از دیگران
بسته به این که قاضی دادگاه کدام نوع از قتل را تشخیص دهد، مجازات متفاوت خواهد بود. در این بین، یکی از مهمترین انواع قتل، قتل عمد است که در این مقاله قصد داریم درباره حکم جرم قتل عمد و مدت زندان قاتل در این نوع جرم صحبت کنیم.
جرم قتل عمد چیست؟
برای این که جرم قتل عمد محرز شود، باید قاتل قصد و عمد در انجام عمل خود داشته باشد. همچنین قاتل باید آگاهی داشته باشد که عمل وی جرم است و در زمان ارتکاب باید اختیار و اراده هم داشته باشد. در قتل عمد قانون سه حالت را فرض می کند:
- فرد قصد و نیت کشتن فرد دیگری را دارد، چه عمل او کشنده باشد چه نباشد. مثل فرو کردن چاقو در قفسه سینه شخصی دیگر.
- فرد قصد و نیت کشتن دیگری را ندارد؛ اما عمل او کشنده است. مثل پرتاب چاقو.
- فرد قصد و نیت کشتن فرد دیگری را ندارد و عمل کشنده هم انجام نداده؛ اما به دلیل حالت ویژه قربانی (مثل صغر سن، کهولت سن، بیماری و غیره) که فرد قاتل از آن حالت ویژه با خبر بوده، قتل صورت می گیرد.
مجازات قتل عمد چیست؟
بر اساس قوانین کشورمان، مجازات قتل عمد، قصاص است. قصاص یعنی چه؟ در واقع چنانچه قاضی دادگاه تشخیص دهد که قتل از نوع عمد بوده در هر یک از سه حالت گفته شده، حکم قتل عمد قصاص خواهد بود. قانون قصاص در ایران نیز جزئیات خاص خود را دارد. بر این اساس دو نوع قصاص وجود دارد که قصاص عضو و قصاص نفس نامیده می شود. اجرا شدن حکم قصاص قاتل در قتل عمد مستلزم وجود شروط خاصی است. این شرایط عبارت اند از:
دین های یکسان: قاتل و مقتول باید دین یکسانی داشته باشند. به عنوان مثال چنانچه یک مسلمان، شخص کافری را به قتل برساند مجازات نخواهد شد؛ اما اگر عمل خود را تکرار کند قصاص خواهد شد.
عدم وجود رابطه پدر و فرزندی: چنانچه مردی، قاتل فرزند یا نوه خود را عمداً به قتل برساند مجازات وی پرداخت دیه خواهد بود و قصاص نمی شود. بنابراین حکم کشتن قاتل نوه یا فرزند توسط پدر، قصاص نخواهد بود.
سلامت عقلی: اگر در دادگاه ثابت شود که قاتل دچار اختلال جنون است قصاص نخواهد شد.
عدم باطل بودن خون مقتول: فرد به قتل رسیده نباید مهدورالدم باشد. مرتدان، دشنام دهندگان به معصومین و زناکاران خونشان باطل بوده و قاتلان آنها قصاص نمی شوند.
بنابراین حتی اگر قتل عمد اتفاق بیفتد، در صورت نداشتن یکی از این شرایط، امکان صدور حکم قصاص وجود ندارد. ما در موسسه حقوقی قانونمند بهترین وکیل قتل عمد را در اختیار شما می گذاریم تا مراحل رسیدگی و پیگیری پرونده قتل عمد، به درستی طی شده و به نتیجه مطلوب برسید.
دیگر شرایط صدور حکم قصاص
علاوه بر موارد و شروطی که در بخش قبل گفته شد، برای صدور حکم قصاص در قتل عمد باید شرایط دیگری نیز وجود داشته باشد که در این قسمت به آنها می پردازیم.
تقاضای اولیای دم: بر اساس قانون، ورثه مقتول به جز همسر وی باید طلب قصاص کنند تا این حکم اجرا شود. چنانچه صاحب حق قصاص از دنیا برود حق وی به دیگر وارثان او منتقل خواهد شد.
دستور و اجازه رهبری: با توجه به این که حکم قصاص تعیین کننده زندگی و مرگ افراد است، مجازات سنگینی محسوب می شود و اجرای آن به اجازه رهبر جامعه یا نماینده او بستگی دارد.
تفاضل دیه: احتمالاً می دانید که بر اساس قوانین اسلام دیه زن نصف دیه مرد است. به همین دلیل اگر مرد مسلمانی، زن مسلمانی را به قتل برساند اولیای دم تنها می توانند با گرفتن تفاضل دیه قاتل را قصاص کنند.
در چه مواردی حکم قصاص اجرا نمی شود؟
یکی از نکاتی که در مراحل رسیدگی و پیگیری پرونده قتل عمد باید به آن توجه کنید، این است که حکم قصاص در برخی موارد ممکن است اجرا نشود. موانع اجرای حکم قصاص عبارت اند از:
- زمانی که قاتل باردار باشد
- زمانی که قاتل فراری بوده و امکان دسترسی به او وجود نداشته باشد
دیه در قتل عمد
بر اساس قانون جدید مجازات اسلامی قاتل، تحت شرایط خاصی این امکان وجود دارد که مجازات قتل عمد به موارد دیگری تبدیل شود. به عنوان مثال اگر خانواده مقتول به جای قصاص دیه طلب کنند این امکان وجود دارد که قاتل قصاص نشود. به این ترتیب قاتل باید دیه یک انسان کامل را بپردازد. همچنین ناگفته نماند که اگر قتل در ماه های حرامی مثل محرم، رجب، ذی الحجه و ذی القعده رخ داده باشد قاتل باید دیه ماه حرام را بپردازد.
از طرفی توجه داشته باشید که میزان دیه در قتل عمد به نظر اولیای دم بستگی دارد. آنها می توانند کمتر، بیشتر یا به اندازه دیه تعیین شده از قاتل دیه بگیرند. همچنین اگر فردی که عمداً مرتکب قتل شده فوت کند از قصاص ساقط خواهد شد؛ اما خانواده مقتول می توانند دیه را از محل اموال وی دریافت کنند. اگر قاتل هیچ مالی نداشته باشد و از دنیا برود، دیه مقتول از بیت المال پرداخت می شود.
اگر قاتل فرار کند شرایط چیست؟ اگر قاتل فرار کند نیز درست مثل هنگامی که فوت کند، دیه پرداخت می شود؛ یعنی یا از محل اموال وی یا از محل بیت المال. اگر اولیای دم دیه ای را دریافت کرده و بعدها قاتل دستگیر شود، می توانند دیه را برگردانند و تقاضای قصاص کنند. خوب تا اینجا درباره شرایط پرداخت دیه و دیگر جزئیات قتل عمد صحبت کردیم، در بخش بعدی به مدت زندان قاتل می پردازیم.
مدت زندان قاتل در قتل عمد
چنانچه کسی مرتکب جرم قتل عمد شود و شاکیان او را ببخشند یا اصلاً کسی از او شکایت نکند، یا به هر دلیلی قصاص نشود و دادگاه تشخیص دهد که رفتار او نظم و امنیت جامعه را به هم می ریزد، به حبس در زندان محکوم خواهد شد. این مدت زمان بر اساس صلاحدید دادگاه بین ۳ الی ۱۰ سال می باشد.
نحوه شکایت و رسیدگی به جرم قتل عمد
برای رسیدگی به هر جرم ابتدا باید دادگاه از وقوع این جرم مطلع شود؛ بنابراین در جرم قتل عمد نیز ابتدا باید اولیای دم با کمک یک وکیل قتل عمد یک شکوایه مناسب تنظیم کرده و آن را به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارائه دهند. همچنین اولیای دم می توانند دادخواست خود را برای رسیدگی و صدور حکم به دادگاه صالحه ارسال کنند.
بعد از دریافت شکواییه، دادسرا پرونده را تشکیل داده و تحقیقات مقدماتی برای کشف جرم و تعقیب متهم آغاز می شود. اگر ادله برای اثبات جرم کافی نباشد قرار منع تعقیب برای متهم صادر خواهد شد و اگر ادله کافی برای اثبات جرم وجود داشته باشد قرار جلب متهم صادر و کیفرخواست از سمت دادستان برای رسیدگی و صدور حکم مجازات به دادگاه کیفری یک، ارسال می شود.
در بعضی از موارد شاهد آن بوده ایم که اولیای دم با دریافت دیه، در پرونده های قتل عمد رضایت داده اند. برای این که با قوانین و میزان دیه آشنا شوید حتما مقاله دیه چیست؟ را مطالعه فرمائید.
مجازات قاتل در صورت رضایت اولیای دم چیست؟
همانطور که تا اینجا گفتیم بعد از رسیدگی به اتهام قتل عمد در دادگاه، در صورت وجود شرایط لازم حکم قصاص برای قاتل صادر می شود؛ اما سوالی که پیش می آید این است که اگر شاکی رضایت دهد آنگاه مجازات قاتل چیست؟ این امکان وجود دارد که در صورت گذشت و رضایت شاکی، قاتل کاملاً بخشیده شده و هیچ مجازاتی برای وی اجرا نشود. البته همانطور که گفتیم اگر دادگاه تشخیص دهد که وجود قاتل برای امنیت و نظم جامعه خطرناک است به حبس بین ۳ الی ۱۰ سال محکوم می شود، در غیر این صورت مجازاتی برای وی وجود نخواهد داشت.
کلام آخر
ما در این نوشته تلاش کردیم تا شما را با مراحل رسیدگی و پیگیری پرونده قتل عمد، مجازات ها و شرایط اجرای حکم قتل عمد آشنا کنیم. همچنین ما در موسسه حقوقی قانونمند بهترین وکیل قتل عمد تهران و سراسر ایران را در اختیار شما می گذاریم تا مراحل پیگیری پرونده شما در مراجع قضایی به درستی طی شود. اگر در زمینه قتل عمد و جزئیات آن سوال یا ابهامی دارید بهتر است با وکلا و حقوقدانان ما تماس بگیرید و مشاوره تخصصی رایگان دریافت کنید.